VCA

088-1663000

Uitvoeren van veiligheidsobservaties

Uitvoeren van veiligheidsobservaties

Geplaatst op 5 augustus 2024
Categorie: Taken, rechten, plichten en overleg

Volgorde preventiemaatregelen

Het halen van je VCA certificaat is een belangrijke stap voor iedereen die veilig wil werken in diverse werkomgevingen. Veiligheidsobservaties, werkplekinspecties en observatierondes spelen een belangrijke rol bij het handhaven van een veilige werkplek en komen terug op het VCA examen.

VCA certificaat en veiligheidsobservaties

Het VCA examen behandelt verschillende onderwerpen die bijdragen aan veilig werken, waaronder het uitvoeren van veiligheidsobservaties. Deze observaties zijn nodig om potentiële gevaren op de werkplek te identificeren en te beheersen. Als jij je VCA certificaat wilt halen, is dit een van de onderwerpen die je goed moet voorbereiden, omdat er op het VCA examen vragen over gesteld zullen zworden. 

De Arboregels en veiligheidsobservaties

De Nederlandse Arbowet vormt de basis van veel veiligheidsregels en -procedures. Deze wetgeving stelt dat werkgevers verantwoordelijk zijn voor het creëren van een veilige werkomgeving en dat werknemers verplicht zijn om deze regels te volgen en actief bij te dragen aan de veiligheid.

Hierbij worden tools als werkplekinspecties, veiligheidsobservaties en observatierondes niet expliciet genoemd, maar dit zijn wel manieren die de werkgever nodig heeft om te voldoen aan hun wettelijke zorgplicht. 

Werkplekinspecties en veiligheidsobservaties


Werkplekinspecties richten zich vooral op de werkplek, de werkplekomgeving en onveilige situaties. Veiligheidsobservaties focussen op het gedrag van medewerkers, met name op onveilige handelingen. Voordelen van deze inspecties en observaties zijn:

  • Het verhogen van het veiligheidsbewustzijn
  • Het geven van goed inzicht in de veiligheidssituatie op de werkplek

Belangrijke punten bij werkplekinspecties en observaties:

  • Maak duidelijk wat de bedoeling is
  • Observeer één persoon tegelijk
  • Besteed voldoende tijd aan de observatie
  • Observeer bij voorkeur met twee personen, maximaal met drie
  • Voorkom verstoring van werkzaamheden
  • Kijk, luister, interview, geef adviezen, maak afspraken en notities
  • Informeer betrokkenen over positieve en negatieve veiligheidsaspecten
  • Corrigeer op een positieve manier
  • Geef aandacht aan incidenten die hebben plaatsgevonden
  • Respecteer de waarde van de medewerker tijdens communicatie


Tijdens werkplekinspecties en observatierondes wordt gekeken naar:

  • Juist gebruik van collectieve en persoonlijke beschermingsmiddelen
  • Houding van medewerkers tegenover elkaar
  • Handelingen van medewerkers
  • Gebruik van veilige machines, gereedschappen en apparatuur
  • Orde en netheid op de werkplek
  • Toepassen van werkprocedures


Na de inspectie schrijft de observator een rapport met bevindingen, inclusief of veilig werken haalbaar is, welke acties genomen moeten worden en wie deze uitvoert.

Veiligheidsobservaties in verschillende sectoren

Veiligheidsobservaties en risicodetectie zijn van belang om in verschillende werkomgevingen de risico's beter te leren begrijpen. In de bouwsector, bijvoorbeeld, moet je voortdurend letten op valgevaar, verkeerd gebruik van gereedschap en andere risicofactoren. In de chemische industrie zijn blootstelling aan gevaarlijke stoffen en lekken veelvoorkomende risico's die door middel van veiligheidsobservaties kunnen worden gedetecteerd en beheerst. 

Ook in kantooromgevingen speelt risicodetectie een rol, hoewel de risico's hier anders zijn, zoals ergonomische problemen en brandveiligheid. Hier worden veiligheidsrondes vaak uitgevoerd als onderdeel van de risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E). 

Om je goed voor te bereiden op het VCA examen, is het belangrijk dat je op de hoogte bent van veiligheidsobservaties, werkplekinspecties en observatierondes. Deze kennis geeft je meer inzicht over veiligheid op de werkplek. 

Integrale veiligheidsstrategie

Het uitvoeren van de RI&E, veiligheidsobservaties, veiligheidsprocedures en risicomanagement zijn de diverse stappen om een veilige werkomgeving te waarborgen. Door regelmatige veiligheidsobservaties kunnen potentiële gevaren vroegtijdig worden geïdentificeerd en aangepakt. Een grondige risico-evaluatie helpt om risico's systematisch te beoordelen en te verminderen. Het implementeren van duidelijke veiligheidsprocedures zorgt ervoor dat alle medewerkers weten hoe ze veilig moeten werken. 

Risicomanagement biedt een allesomvattende benadering om veiligheidsrisico's op een proactieve manier te beheren en te verminderen. Samen vormen deze elementen de kern van een effectieve veiligheidsstrategie, die niet alleen de gezondheid en veiligheid van werknemers beschermt, maar ook bijdraagt aan de algemene bedrijfscontinuïteit. 

Het VCA certificaat halen

Er zijn verschillende soorten VCA certificaten die je kunt halen, elk gericht op een ander niveau van verantwoordelijkheid en type werk. De basis VCA (B-VCA) is voor operationele medewerkers die direct met risicovolle werkzaamheden te maken hebben. VCA VOL (Veiligheid voor Operationeel Leidinggevenden) is voor leidinggevenden die verantwoordelijk zijn voor de veiligheid van hun team. VIL VCU is voor intercedenten en leidinggevenden binnen uitzendorganisaties.

Bij ons kun je het VCA certificaat halen via verschillende leermethoden: e-learning, klassikale lessen, zelfstudie met een boek of door direct een examen af te leggen. Deze flexibiliteit zorgt ervoor dat je kunt leren op een manier die bij jou past, zodat je goed voorbereid bent voor het VCA examen. 

Het voorbereiden op het VCA-examen vereist dat je de nodige kennis hebt van verschillende veiligheidsaspecten, waaronder veiligheidsobservaties en werkplekinspecties. Door te leren over de Arbowet, veiligheidsobservatietechnieken en risicodetectie, ben je beter uitgerust om veilig te werken. Succes met je voorbereiding en het halen van jouw VCA certificaat!

VCA cursus        VCA examen

Terug